ทำไมคุณหมอถึงไม่แนะนำให้บูรณะฟันหน้าด้วย “วีเนียร์คอมพอสิตแบบฉีด“

     รีวิวเคสที่เคยตรวจ ประเมิน และแนะนำการแก้ไข 

     บริเวณฟันหน้า เป็นจุดที่ผู้คนรอบๆตัวเราสังเกตเห็นได้ง่าย และเป็นจุดนำสายตาจุดหนึ่งบนใบหน้าของเรา ฟันหน้าสวยงาม นำมาซึ่งโอกาสต่างๆทางสังคม และช่วยสร้างการยอมรับต่างๆอีกมากมาย ดังนั้นไม่แปลก ที่หลายๆคนอยากที่จะมีฟันหน้าดูสวยงาม และเป็นธรรมชาติ 

     หากจะเปรียบเทียบงานทันตกรรมสวยงาม คงจะมีความคล้ายคลึงกับงานศัลยกรรมตกแต่งใบหน้าที่ได้รับความนิยมในปัจจุบัน ปฏิเสธไม่ได้ว่าฟันก็เป็นองค์ประกอบที่สำคัญส่วนหนึ่ง ของใบหน้าส่วนล่าง ที่จะช่วยเติมใบหน้าให้สวยงามมากขึ้น การที่คนเราจะตัดสินใจทำงานศัลยกรรมตกแต่ง นั่นหมายความว่า การศัลยกรรมนั้นจะเปลี่ยนแปลงโครงสร้างใบหน้าของท่านไปตลอดกาล ซึ่งการบูรณะในงานทันตกรรมสวยงามก็เช่นเดียวกัน การบูรณะฟันด้วยวัสดุทันตกรรม เพื่อสร้างความเปลี่ยนแปลงให้สวยงาม ย่อมเป็นการบูรณะที่คุณไม่สามารถที่จะเรียกร้องฟันชุดเดิมของคุณกลับมาได้อีกครั้ง เนื่องจากทุกครั้งที่มีการบูรณะฟัน เคลือบฟันของท่านจะถูกกรอแต่งออกไป ส่งผลให้ความแข็งแรงของฟันซี่นั้นลดลง โดยเฉพาะถ้าหากฟันของท่าน ถูกกรอไปจนถึงระดับของเนื้อฟันที่ลึกกว่า ย่อมมีความแข็งลงที่ลดลงมากกว่า และอาจเกิดอาการเสียวฟัน และเสี่ยงต่อการเกิดโรคฟันผุ และประสาทฟันตายได้ตามมา 

     ดังนั้นก่อนที่ท่านจะตัดสินใจบูรณะฟัน ท่านควรพิจารณาอย่างรอบคอบ ถึงผลดีผลเสียที่จะตามมาหลังการบูรณะด้วยเสมอ เนื่องจากเคสที่มารับคำปรึกษาโดยส่วนใหญ่ ที่ผ่านการบูรณะด้วยวีเนียร์คอมพอสิตแบบฉีด ต้องการให้คุณหมอ รื้องานที่บูรณะมาออกให้เหลือเฉพาะส่วนของฟันจริงไว้ ซึ่งคำตอบที่ท่านจะได้รับกลับไปก็คือ "คุณหมอทำแบบนั้นให้ไม่ได้" เนื่องจากที่ได้กล่าวไปในบทความด้านบน เนื่องจากการบูรณะทางทันตกรรมเป็นการบูรณะที่ไม่สามารถผันกลับได้ เคลือบฟันและเนื้อฟัน (Enamel & Dentin) ของท่านถูกกรอแต่งออกไปแล้ว และการบูรณะด้วยวีเนียร์คอมพอสิตลักษณะนี้ มีการใช้ระบบยึดติด ที่ทำให้วัสดุเชื่อมติดกับเนื้อฟันเป็นหน่วยเดียวกัน นั่นหมายความว่า หากท่านต้องการรื้อวัสดุนี้ออก จะต้องทำการกรอเนื้อฟันออกไปเพิ่มเติม ซึ่งเป็นการสูญเสียเนื้อฟันที่มากกว่าเดิม เสี่ยงต่อการเกิดอันตรายต่อประสาทฟันของฟันซี่นั้นนั่นเอง

     ปัญหาหลักที่พบจากการบูรณะด้วยงานวีเนียร์คอมพอสิตแบบฉีด ได้แก่ อายุการใช้งานที่สั้น เมื่อเทียบกับการบูรณะด้วยงานเซรามิก ซึ่งอายุการใช้งานที่สั้นนั้น เป็นผลสืบเนื่องมาจาก

     - ปัญหาเรื่องความยากในการทำความสะอาด - เนื่องจากขั้นตอนการบูรณะชิ้นงาน เป็นการทำแบบพิมพ์ฟันขึ้นมา จากนั้นจึงใช้วัสดุคอมพอสิตแบบเหลว ฉีดใส่แบบพิมพ์ฟัน แล้ว Snap เข้าตำแหน่งฟันตามแบบพิมพ์ จากนั้นทำการฉายแสงให้วัสดุเซ็ทตัว จนได้รูปร่างของฟัน  ซึ่งหลักในการบูรณะฟัน ควรแยกบูรณะอย่างเฉพาะซี่ฟัน (Individuality) เพื่อหวังผลในเรื่องของการทำความสะอาดบริเวณซอกฟัน ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นที่ก่อให้เกิดโรคในช่องปากมากมาย เช่นฟันผุ และโรคเหงือก เนื่องจากซอกฟันเป็นจุดที่การทำความสะอาดด้วยแปรงสีฟันไม่สามารถเข้าทำความสะอาดได้ ต้องอาศัยการใช้เส้นใยขัดฟันร่วมด้วยเสมอ ดังนั้นการบูรณะที่ฟันทุกซี่เชื่อมติดกันไปเสียทั้งหมด ทำให้ไม่สามารถใช้ไหมขัดฟันได้ ส่งผลให้เกิดฟันผุ และโรคเหงือกตามมาก เกิดความยุ่งยากและค่าใช้จ่ายในการรักษา

     - ความพรุน การเปลี่ยนสี และสะสมกลิ่นของอาหาร - ข้อจำกัดของวัสดุคอมพอสิต คือความมีรูพรุน ซึ่งเป็นที่กักเก็บเศษอาหาร นำมาซึ่งกลิ่นและการเปลี่ยนสีของวัสดุ โดยเฉพาะหากมีการเตรียมโพรงฟันที่ไม่เหมาะสม ก็จะส่งผลต่อการเกิดการรั่วซึมของวัสดุได้ง่าย 

     - ความแข็งแรงของวัสดุ - ระบบยึดติดของคอมพอสิต ขึ้นอยู่กับระบบสารยึดติดที่ใช้ การเตรียมส่วนของผิวฟัน และตำแหน่งการสบฟัน ที่ใช้ในการบูรณะ เช่น หากผิวฟันที่เตรียมมีส่วนของเคลือบฟันที่ไม่เพียงพอ ความแข็งแรงของการยึดติดก็จะลดลง วัสดุจะรั่วซึมได้ง่าย ส่งผลให้ความแข็งแรงลดลง หรือการที่บูรณะในตำแหน่งที่ต้องรับแรงจากการสบฟัน หากแก้ไขการสบฟันที่ไม่ดี ก็เสี่ยงที่วัสดุจะเสียหายได้เช่นกัน

     - สีของวัสดุ - สีของวัสดุคอมพอสิต มีลักษณะสีที่ขุ่น มีความโปร่งใสน้อย และมีเชดสี ให้เลือกไม่หลากหลายเท่ากับงานเซรามิกที่สามารถเลือกผสมสีได้มากกว่า ส่งผลให้ความเป็นธรรมชาติน้อยกว่า

     - เทคนิคในการสร้างชิ้นงานมีความแม่นยำน้อย - เทคนิคในการสร้างชิ้นงาน เป็นการใช้วัสดุขึ้นรูปผ่านแบบพิมพ์ ส่งผลให้การควบคุมวัสดุ การกำจัดส่วนเกินของวัสดุ การขึ้นรูปชิ้นงาน การกรอแต่งขอบวัสดุ ทำได้อย่างยากมากกว่าการสร้างชิ้นงานอย่างเฉพาะซี่จากแล็บ แล้วยึดเป็นซี่ ซึ่งจะได้ขอบชิ้นงาน และตัวชิ้นงานที่ประณีตมากกว่า คุณหมอควบคุมความสำเร็จของงานได้ดีกว่า

จากภาพจะพบการเปลี่ยนสี เริ่มจากตามขอบของวัสดุ พบการแตกหัก และการหลุดของวัสดุบูรณะ 

ปัญหาจากการทำความสะอาด ส่งผลให้เกิดภาวะเหงือกร่น และฟันโยกคลอน จนสามารถมองเห็นขอบของวัสดุโผล่ให้เห็นชัดเจน วัสดุแต่ละซี่มีสีที่ไม่สม่ำเสมอ และบริเวณซอกฟันไม่สามารถใช้ไหมขัดฟันสอดระหว่างซี่ฟันทำความสะอาดได้

ขอบคุณที่ติดตามอ่านบทความและรีวิวเคส คุณหมอกอล์ฟ คลินิกทันตกรรมเดอะคราวน์โคราช