ใส่รีเทนเนอร์ไปทำไม ? มีกี่แบบ รีเทนเนอร์โลหะทำไมถึงไม่แนะนำให้ใส่เคี้ยวอาหาร?

ใส่รีเทนเนอร์ไปทำไม? - เนื่องจากภายหลังการถอดเครื่องมือจัดฟัน กระดูกและอวัยวะปริทันต์ที่รองรับฟัน ยังไม่ได้รับการฟื้นฟูให้หายดี หลังจากได้รับแรงในการจัดฟันมาหลายปี ซึ่งระยะเวลาของการฟื้นฟูอวัยวะปริทันต์ต่างๆ ให้กลับมายึดกับฟันให้แน่นในตำแหน่งใหม่นี้ ก็จะอยู่ในช่วง 6 เดือน ดังนั้นจึงให้คำแนะนำ การใส่เครื่องมือคงสภาพฟัน หรือรีเทนเนอร์ ประมาณ 6 เดือนต่อเนื่อง เป็นอย่างน้อย เพื่อคงสภาพของฟัน และลดการเกิดการเคลื่อนที่กลับของฟัน หรือภาวะ Relapse นั่นเอง 

แต่ในคนไข้บางรายที่มีการจัดเรียงตัวของฟันก่อนได้รับการจัดฟัน หรือในรายที่มีแรงจากลิ้นสูง อาจมีการปรับระยะเวลาของการใส่เครื่องมือคงสภาพฟันที่นานมากขึ้น

ชนิดของเครื่องมือคงสภาพฟัน จริงๆมีหลายแบบ แต่แบ่งเป็น 2 แบบหลัก คือแบบติดแน่น และแบบถอดได้

1. แบบติดแน่น คือการออกแบบเป็นเส้นลวด แต่ยึดติดที่ด้านในของผิวฟัน โดยยึดตั้งแต่ฟันกรามน้อยจากซ้ายไปขวา มักแนะนำในคนไข้ที่ประเมินแล้วว่า จะมีการเคลื่อนกลับของฟันที่สูงในช่วง 1 ปีแรก

2. แบบถอดได้ มีประมาณ 3 แบบที่ใช้กันทั่วไป (จริงๆมีมากกว่านี้ แต่หน้าตาก็จะคล้ายๆกัน ขออนุญาตรวบเป็นหมวดหมู่ที่เข้าใจง่าย ใช้กันบ่อยๆ)

2.1 รีเทนเนอร์แบบเหล็ก - หลายๆแบรนด์เคลมว่าสามารถใส่เคี้ยวอาหารได้

ข้อดีก่อน - งานโครงโลหะ จะเป็นการแบบเป็นโครงเหวี่ยงออกมาเป็นชิ้นเดียว แข็งแรงสูง ล็อคฟันแน่น (ถ้ากำหนดจุดวางตะขอได้เหมาะสมตามความคอดของฟัน) 

ข้อเสีย - ราคาแพง ใส่เคี้ยวอาหารไม่ได้นะ (ไม่เหมาะสม มีความเสี่ยงสร้างอันตรายต่อฟัน)

ทำไมถึงไม่แนะนำให้ใส่เคี้ยวอาหาร (แต่สามารถ ทำใส่เป็นเครื่องมือคงสภาพฟันแบบรีเทนเนอร์ลวดทั่วไปได้ โดยอาศัยข้อดีคือล็อคฟันได้แน่น) ธรรมชาติของฟันคนเรา มันจะสามารถขยับได้เล็กน้อยในเบ้ากระดูก เวลาที่เรากัดฟัน เคี้ยวอาหาร ฟันมันมีการขยับ เพื่อกระจายแรง ลดแรงจากการเคี้ยวอาหาร (เพราะแรงจากการกัด มันมากมายมหาศาลมากๆ มากกว่าที่คุณคิด) ดังนั้นเมื่อเราใส่รีเทนเนอร์โลหะที่ล็อคฟันได้แน่น ฟันมันจะขยับไม่ได้มาก เมื่อเรานำไปใช้เคี้ยวอาหาร จะเกิดแรงเครียดกับตัวฟัน จึงเกิดความเสี่ยงต่อการแตกหักของฟันได้มากนั่นเอง

2.2 รีเทนเนอร์แบบลวด หรือ Wrap around Retainers - คนเลือกงานชนิดนี้บ่อยที่สุด เลือกสีได้ ให้ความรู้สึกเหมือนยังมีเหล็กในปาก สามารถดัด ปรับลวดให้แน่นขึ้นได้ ทำความสะอาดง่าย ไม่ส่งกลิ่นเหม็นกรณีใส่นอนกลางคืน เมื่อเทียบกับรีเทนเนอร์แบบครอบใส 

2.3 รีเทนเนอร์แบบครอบใส หรือ Clear Retainers - ชนิดนี้ก็จะคลุมทับด้านบดเคี้ยวของฟัน ไปจนกระทั่งส่วนของคอฟัน ล็อคฟันได้ค่อนข้างแน่น ถ้าไม่ได้ใส่ใช้งานนานๆ จนฟันขยับ จะกลับมาใส่อีกไม่ได้ เพราะแค่ตำแหน่งเปลี่ยนนิดเดียวก็จะใส่ไม่ได้ และไม่สามารถปรับหรือดัดอะไรได้เลย ต้องทำใหม่เท่านั้น  และปัญหาที่พบได้บ่อยคือ เรื่องกลิ่นและความสะอาด จะค่อนข้างสะสมทั้งอาหารและคราบน้ำลายใต้ชิ้นงาน ถ้าคนไข้แปรงฟันทำความสะอาดได้ไม่ดี ก็จะเกิดกลิ่น ฟันผุ ได้ง่าย. นอกจากนี้ด้วยความเป็นเนื้อพลาสติก ใช้ไปนานๆ อาจจะมีการเปลี่ยนสี จากคุณสมบัติการดูดสีดูดกลิ่นของอาหารได้ด้วย

สุดท้ายนี้ ไม่ว่าจะเลือกใช้งานเครื่องมือคงสภาพฟันในแบบใด ควรหมั่นดูแลทำความสะอาดชิ้นงาน และช่องปากอย่างสม่ำเสมอ และกลับไปติดตามกับทันตแพทย์ตามระยะทุก 6 เดือน เพื่อคงสภาพการสบฟัน และสุขภาพองค์รวมได้อย่างยาวนาน 

ขอบคุณที่ติดตามอ่านบทความ คุณหมอกอล์ฟ ทีมเดอะคราวน์